Goede relaties en hun geheime wapen

Wat houdt jullie bij elkaar?
Waarom gaat het ene stel na een paar jaar al uit elkaar en is het andere stel al veertig jaar gelukkig met elkaar? Uit een onderzoek in het zogenaamde ‘Love Lab-onderzoek’ van Gottman blijkt dat dit niets te maken heeft met slimmer, rijker of meer psychisch inzicht.

Wat maakt een relatie succesvol?
Gottman kan relaties zo goed doorgronden dat hij binnen vijf minuten kan voorspellen welke relaties zouden stuklopen, en welke niet. Hij heeft in 91% van de gevallen gelijk! Het gaat volgens hem niet om dingen als actief naar elkaar luisteren en conflicten oplossen. Het is niet waar dat stellen, die geen conflicten uitpraten, geen goede relatie kunnen hebben. Volgens hem ligt het geheim in vriendschap, wederzijds respect voor elkaar en plezier hebben in elkaars gezelschap.

Vriendschap, romantiek en seks
De onderzoeker concludeert dat zeventig procent van de mannen en vrouwen van de betrokken stellen in zijn ‘Love Lab’, aangeeft dat vriendschap de bepalende factor is in de kwaliteit van de seksuele, romantische en hartstochtelijke aspecten van hun relatie. Juist door die vriendschap, het echt kennen van elkaar en respect hebben voor elkaar, maakt dat ook in de onvermijdelijke ruzietjes en irritaties, de positieve gevoelens voor elkaar  blijven overheersen. Zolang goede relaties voornamelijk bepaald worden door een positieve uitgangsniveau, dan zijn er heel veel negatieve gevoelens nodig om deze goede relaties kapot te maken.

De manier waarop
Hoe kan hij nu in vijf minuten al bepalen of een relatie duurzaam is of niet? Gottman zegt: “Het gaat er niet om of stellen wel of niet ruziemaken. De vriendschap, die aan de basis van een duurzame relatie staat, is een geheim wapen om te voorkomen dat ruzies uit de hand lopen. Het gaat erom of er herstelpogingen gedaan worden. En of die slagen of niet. Ruzietjes zijn er nu eenmaal, omdat paren elkaar niet kunnen veranderen en er dus irritaties blijven bestaan. Boosheid is in een goede relatie zeker niet taboe. Maar het gaat om de manier waarop er ruzie wordt gemaakt.”

Positieve en respectvolle houding
Een belangrijke aanwijzing is de manier waarop een discussie of ruzie begint. Als het begint met kritiek, sarcasme of minachting, dan heeft de discussie al een valse start. Ook als we tussendoor proberen het nog goed te maken, is het kwaad al geschied. Begin een discussie dus nooit negatief of kritisch, blijf altijd positief en laat respect voor elkaar de boventoon voeren. De kritiek, die bij de valse start wordt geleverd, maakt de weg vrij voor nog meer verwijten. Verwijten, ontstaan door minachting, en sarcastisch en cynisch geuit, kunnen leiden tot afkeer van de ander. En resulteren uiteindelijk in een scheiding.

Vechten of vluchten
Als je partner je aanvalt met verwijten, dan schiet je automatisch in de verdediging. Maar dat helpt niet. De aanvallende partner zal zich niet verontschuldigen. Jezelf verdedigen straalt namelijk de boodschap uit dat ‘ ik het probleem niet ben, maar jij’. Daardoor escaleert het conflict dus alleen maar. Als zulke conflicten regelmatig terugkomen in de relatie, en als je vaak geconfronteerd wordt met minachting en verwijten van je partner, dan weet je vaak niet anders dan dat je je wel moet wapenen. Je ervaart de situatie van zo’n beladen conflict immers als bedreigend.

Dit doet de liefde geen goed
Bij zo’n negatief conflict kan het alarmsysteem van je lichaam reageren. De ene krijgt last van hartkloppingen, transpireren, onderdrukte woede of angst en de ander krijgt het benauwd of gaat wazig zien. Zo’n lichamelijke reactie maakt ‘helder denken’ bovendien onmogelijk. Je hoort niet meer goed wat de ander zegt en reageert niet meer adequaat. Je lichaam dwingt je tot een keuze om te overleven. En dat is vechten met nog meer verwijten en minachting  over en weer. Of vluchten door een muur op te trekken, een wandelingetje te maken met de hond en de deur hard achter je dicht te slaan.

Het zwakke geslacht sterk
Vrouwen zijn beter opgewassen tegen deze stress. Vrouwen zullen dus eerder een confrontatie aan durven gaan. Je kent het vast wel als sommige vrouwen zich opmaken om los te branden;  de handen in de zij, scherpe stem, minachtende verongelijkte blik. Onwijs lang kan zo’n tirade vol zelfbeklag doorgaan. Vandaar dat mannen op den duur de neiging hebben om conflicten volledig te vermijden. Sommige mannen gaan aan dat verbale geweld  emotioneel zelfs kapot en eindigen zwijgend aan de keukentafel. Het knutselschuurtje van veel vaders in het achtertuintje biedt dus nog steeds uitkomst.

Eenzaamheid en verwijdering neemt toe
Bij het optrekken van die muur wapen je je tegen emotionele pijn door afstand te nemen van je partner. Zo ontstaat er steeds meer verwijdering tussen partners. Je gaat niet alleen negatiever naar elkaar kijken in het heden en de toekomst, maar ook alle negatieve ervaringen uit het verleden worden steeds groter. Partners lijken opeens niets meer goed te kunnen doen. Dat leidt tot eenzaamheid, ieder gaat zijn eigen leven leiden.

Het draait om respect en liefde, niet om de ruzie
Uit bovenstaande blijkt dat je in de manier waarop stellen van mening verschillen met elkaar, goed kunt zien of een relatie levensvatbaar is of niet. Maar een relatie maak je niet duurzaam door goed te leren omgaan met meningsverschillen. Het gaat erom hoe je met elkaar omgaat als je geen ruzie maakt. Het gaat om wederzijds respect, om een hechte vriendschapsband. Die kan alle negatieve gevoelens overschaduwen en voorkomt minachting en verwijten, zodat er, ook in het ruziemaken, altijd een respectvolle en liefdevolle houding naar elkaar blijft. Het geheim van goede relaties zijn dus op een positieve manier elkaar kritiek geven. En een herstelpoging doen als je je partner toch onverhoeds gekwetst hebt. Succes!